โครงสร้างสถาบัน

พระราชบัญญัติสถาบันพระปกเกล้า พ.ศ. 2541 ได้กำหนดให้มีคณะกรรมการ 3 คณะ ประกอบด้วย

1. สภาสถาบันพระปกเกล้า
2. คณะกรรมการบริหารสถาบันพระปกเกล้า
3. คณะกรรมการติดตามและประเมินผลการปฏิบัติงานของสถาบันพระปกเกล้า

นอกจากคณะกรรมการ 3 คณะดังกล่าวแล้ว สภาสถาบันพระปกเกล้ายังได้แต่งตั้งคณะกรรมการสำคัญอีก 4 คณะ ได้แก่

1. คณะกรรมการพิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
2. คณะกรรมการบริหารกองทุน การเงิน การงบประมาณและทรัพย์สิน
3. คณะกรรมการกลั่นกรองการบริหารงานบุคคล
4. คณะกรรมการวิชาการสถาบันพระปกเกล้า

ส่วนงานภายในสถาบันพระปกเกล้า แบ่งออกเป็น 11 หน่วยงาน

1. สำนักงานเลขาธิการ มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการบริหารเชิงยุทธศาสตร์ และการดำเนินการตามนโยบายของสภาสถาบันและเลขาธิการ ทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการประสานงานในระดับองค์กร และสนับสนุนการขับเคลื่อนภารกิจของสถาบันอย่างบูรณาการ กำหนดนโยบายองค์กร วางแผนยุทธศาสตร์ จัดการบริหารความเสี่ยงและติดตามประเมินผลการดำเนินงานในทุกมิติ รับผิดชอบงานด้านกฎหมาย ธรรมาภิบาลองค์กร การจัดประชุมคณะกรรมการหลักชุดต่าง ๆ งานพิธีการสำคัญ งานวิเทศสัมพันธ์ งานห้องสมุดและสื่อสิ่งพิมพ์ รวมถึงงานบริหารคุณภาพองค์กร ให้สอดคล้องกับแนวทางการบริหารจัดการภาครัฐยุคใหม่ รวมทั้ง เสริมสร้างภาพลักษณ์องค์กรต่อสาธารณะ และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
2. วิทยาลัยการเมืองการปกครอง มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการจัดการศึกษาอบรมเพื่อสร้างสมรรถนะ และยกระดับภาวะผู้นำทางการเมืองและการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข ให้กับสมาชิกรัฐสภา บุคลากรระดับสูงในภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคม โดยมุ่งเน้นการจัดการศึกษาอบรม หลักสูตรประกาศนียบัตรชั้นสูง ประกาศนียบัตร และหลักสูตรเฉพาะทางที่ทันสมัย สอดรับกับบริบทการเปลี่ยนแปลงของสังคม การเมือง และเศรษฐกิจโลก รวมถึงการวิจัยเชิงนโยบายที่ตอบโจทย์สังคม การสร้างเครือข่ายความร่วมมือในระดับชาติและนานาชาติ และการเป็นศูนย์กลางในการพัฒนาภาวะผู้นำของประเทศที่มีวิสัยทัศน์ จริยธรรม และความรับผิดชอบต่อสังคม และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
3. วิทยาลัยพัฒนาการปกครองท้องถิ่น มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการเสริมสร้างสมรรถนะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้เป็นรากฐานที่เข้มแข็งของระบอบประชาธิปไตย โดยดำเนินการจัดการศึกษาอบรมเพื่อพัฒนาศักยภาพของผู้นำท้องถิ่น อันได้แก่ ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ข้าราชการ และเจ้าหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวมถึงภาคประชาสังคม ให้มีความรู้ความเข้าใจในบทบาทหน้าที่ตามหลักธรรมาภิบาลและการมีส่วนร่วมของประชาชน รวมทั้ง ดำเนินการวิจัยเพื่พัฒนาเครื่องมือและนวัตกรรมการกระจายอำนาจ การลดความเหลื่อมล้ำในมิติต่าง ๆ และการบริหารท้องถิ่นที่ตอบโจทย์ความท้าทายในยุคดิจิทัล ตลอดจนสร้างเครือข่ายความร่วมมือข้ามพื้นที่และระดับการปกครองเพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาท้องถิ่นอย่างยั่งยืนและเชื่อมโยงกับนโยบายสาธารณะในระดับประเทศ ทำหน้าที่เป็นฝ่ายเลขานุการรางวัลพระปกเกล้า และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
4. สำนักวิจัยและพัฒนา มีหน้าที่และความรับผิดชอบด้านการพัฒนางานวิจัยที่ขับเคลื่อนด้วยโจทย์สำคัญของสังคมและผลลัพธ์ที่สร้างการเปลี่ยนแปลงเชิงนโยบาย สนับสนุนทุนวิจัยเพื่อเปิดโอกาสให้สังคมเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการสร้างองค์ความรู้ นำเสนอและเผยแพร่ผลการวิจัยอย่างเป็นระบบ ให้บริการด้านวิชาการผ่านการวิจัยแก่หน่วยงานภายนอก พร้อมทั้งสร้างเครือข่ายความร่วมมือด้านการวิจัยกับองค์กรในประเทศและต่างประเทศ เพื่อพัฒนาขีดความสามารถของประเทศในระยะยาว และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
5. สำนักส่งเสริมการเมืองภาคพลเมือง มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนอย่างเป็นระบบ ผ่านการศึกษาอบรม สร้างเครือข่ายพลเมือง และสร้างสํานึกพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข โดยมีศูนย์พัฒนาการเมืองภาคพลเมืองเป็นกลไกขับเคลื่อนในระดับพื้นที่ ที่มุ่งเน้นการสร้างกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม ซึ่งช่วยปลูกฝังความรับผิดชอบต่อสังคม การรู้เท่าทันทางการเมือง และความสามารถในการตรวจสอบ อํานาจรัฐอย่างสร้างสรรค์ และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
6. พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการเป็นแหล่งเรียนรู้ด้านพระปกเกล้าศึกษา อนุรักษ์ และเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับพระราชกรณียกิจและแนวคิดทางประชาธิปไตยของพระบาทสมเด็จ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รวมถึงประวัติศาสตร์การเมืองและการปกครองในระยะเปลี่ยนผ่าน มุ่งพัฒนาเนื้อหาและการจัดแสดงในรูปแบบที่มีปฏิสัมพันธ์กับผู้ชม และสร้างประสบการณ์ที่เสมือนจริงเพื่อตอบโจทย์การเรียนรู้ในยุคใหม่ รวมทั้งสร้างความร่วมมือกับพิพิธภัณฑ์และศูนย์การเรียนรู้ในระดับนานาชาติและรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
7. สำนักบริหารงานกลาง มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการบริหารจัดการทรัพยากรองค์กร โดยดูแล และสนับสนุนภารกิจของสถาบันในด้านการบริหารการเงิน การบัญชี การงบประมาณ และการพัสดุ อย่างเป็นระบบและโปร่งใส รวมถึงบริหารจัดการอาคารสถานที่ ยานพาหนะ และสภาพแวดล้อมให้มีความพร้อมและสอดคล้องกับมาตรฐานองค์กรสีเขียว (Green Office) และมาตรฐานความปลอดภัย สากล พัฒนาระบบการบริหารงานบุคลากรที่เน้นการลงทุนในมนุษย์ ส่งเสริมการพัฒนาสมรรถนะบุคลากร อย่างเป็นระบบ สร้างความก้าวหน้าในสายอาชีพ และการจัดการสวัสดิการและพัฒนาคุณภาพชีวิต การทํางาน พร้อมทั้งสนับสนุนระบบการทํางานที่ยืดหยุ่น และใช้เทคโนโลยีสารสนเทศสนับสนุนการทํางาน อย่างเต็มรูปแบบ รวมทั้งดูแลระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ และการให้บริการด้านโสตทัศนูปกรณ์ เพื่อให้หน่วยงานต่าง ๆ ของสถาบันสามารถดําเนินงานได้อย่างคล่องตัว ทันสมัย และเชื่อมโยงกัน อย่างเป็นระบบ และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
8. วิทยาลัยการนิติบัญญัติ มีสถานะเป็นหน่วยงานหลักทางการศึกษาด้านนิติบัญญัติของประเทศ มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการพัฒนาสมรรถนะด้านนิติบัญญัติของรัฐสภา โดยให้บริการวิชาการแก่ฝ่ายนิติบัญญัติที่ครอบคลุม ทั้งการวิจัย การวิเคราะห์ผลกระทบทางกฎหมาย การจัดการศึกษาอบรมหลักสูตรเฉพาะด้านนิติบัญญัติ และการให้คําปรึกษาเชิงลึกเพื่อยกระดับขีดความสามารถของสมาชิกรัฐสภา คณะกรรมาธิการ ข้าราชการ ของรัฐสภา ตลอดจนบุคลากรในวงงานรัฐสภา การวิจัยเพื่อสร้างกระบวนการเลือกตั้งที่โปร่งใสและเป็นธรรม การต่อต้านการทุจริต รวมทั้งการดําเนินการพัฒนากลไกสนับสนุนการใช้อํานาจนิติบัญญัติ อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างความเชื่อมโยงกับเครือข่ายสถาบันนิติบัญญัติในระดับสากล เพื่อยกระดับสมรรถนะของรัฐสภาไทยและสร้างความเชื่อมั่นของประชาชนต่อสถาบันนิติบัญญัติอย่างยั่งยืนและรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
9. สำนักสันติวิธีและธรรมาภิบาล มีหน้าที่และความรับผิดชอบด้านการพัฒนาองค์ความรู้และทักษะด้านการจัดการ ความขัดแย้ง สันติวิธี และธรรมาภิบาลในภาครัฐ ภาคธุรกิจ และสังคม ผ่านการจัดการศึกษาอบรม วิจัย และพัฒนาแนวทางการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี รวมทั้งให้คําปรึกษาเชิงลึกในประเด็น ความขัดแย้งที่ซับซ้อน ความมั่นคง และภัยคุกคามในรูปแบบใหม่ มีบทบาทสําคัญในการสร้างวัฒนธรรม สันติภาพในสังคมไทยและเป็นผู้นําทางวิชาการในระดับภูมิภาคด้านการสันติวิธีและธรรมาภิบาลและรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
   
10. สํานักฝึกอบรมและพัฒนาทุนมนุษย์ มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการจัดการศึกษาอบรมและพัฒนา หลักสูตรที่ทันสมัยและตอบโจทย์โลกยุคใหม่ เพื่อสร้างศักยภาพของผู้เข้ารับการศึกษาอบรมให้เกิด การพัฒนาทุนมนุษย์ ทั้งในด้านภาวะผู้นํา การบริหารรัฐกิจ และการมีส่วนร่วมทางสังคม พร้อมทั้งพัฒนา กลไกการเรียนรู้ตลอดชีวิต ดําเนินการบริการด้านการฝึกอบรมแก่หน่วยงานภายนอกด้วยความเป็นเลิศ ทางวิชาการและการฝึกอบรมอย่างมืออาชีพ และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย
    
11. สํานักนวัตกรรมประชาธิปไตยเพื่อความยั่งยืน มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการพัฒนาและผลักดันนวัตกรรมทางสังคม ผ่านกระบวนการทางประชาธิปไตย เพื่อนําประเทศสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน โดยเชื่อมโยงหลักธรรมาภิบาล ความเป็นธรรมทางสังคม และการจัดการทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ เข้ากับกลไกทางการเมืองและการมีส่วนร่วมของประชาชน ผ่านกระบวนการวิจัยเชิงสร้างสรรค์ การจัดการศึกษาอบรม และการจัดทําข้อเสนอเชิงนโยบาย ตลอดจนเป็นศูนย์บ่มเพาะแนวคิดด้านนวัตกรรมสมัยใหม่ ที่สามารถต่อยอดสู่การปฏิบัติจริงทั้งในและต่างประเทศ และรับผิดชอบงานอื่นตามที่เลขาธิการมอบหมาย