งานวิจัย

หน้าแรก | คลังความรู้

สิทธิเสรีภาพและหน้าที่ของประชาชนชาวไทย

คำนิยามของคำว่า “สิทธิ” (Right) ได้มีผู้ให้ความหมายแตกต่างในหลายทัศนะ อาทิ ความหมายของพจนานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ได้ให้ความหมายว่า อำนาจที่จะกระทำการใดๆ ได้อย่างอิสระ โดยได้รับการรับรองจากกฎหมาย1 หรือตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 ได้กล่าวถึงสิทธิขั้นพื้นฐานของคนไทยไว้ในนัยของสิทธิในฐานะที่เป็นมนุษย์และพลเมืองไทย โดยสิทธิก็คือประโยชน์หรืออำนาจของบุคคลที่กฎหมายรับรองหรือคุ้มครอง หรือตามความหมายทางด้านสิทธิมนุษยชนที่ได้กล่าวไว้ว่า สิทธิหมายถึงสิ่งที่ไม่มี รูปร่าง ซึ่งมีอยู่ในตัวมนุษย์มาตั้งแต่เกิด หรือกำหนดขึ้นโดยกฎหมายให้ได้รับประโยชน์ และมนุษย์เป็นผู้เลือกใช้สิ่งนั้นโดยไม่มีผู้ใดมาบังคับ เช่น สิทธิในการกินอยู่ หลับนอน เป็นสิ่งที่มีมาตั้งแต่เกิด2 นอกจากนี้คำนิยามของ “สิทธิ” ในทฤษฎีนิติศาสตร์คลาสสิคก็คือ “ประโยชน์ (interest) ของบุคคลที่กฏหมายรับรอง (recognized) และคุ้มครอง (protected) ให้” ซึ่งก่อให้เกิด “หน้าที่” (duty) แก่บุคคลอื่นที่จะต้องเคารพและปฏิบัติตาม หากไม่ปฏิบัติหน้าที่ ระบบยุติธรรมของรัฐก็จะบังคับให้ต้องปฏิบัติหรือชดใช้ค่าเสียหาย นอกจากนั้น “สิทธิ” ซึ่งใช้ในภาษาอังกฤษว่า right ยังมีนัยทาง คุณค่า (value) ด้วยว่าเป็นสิ่งที่ถูกต้อง (right) ผู้ใดไม่เคารพก็กลายเป็นผู้ผิด โดยนัยนี้สิทธิจึงมีฐานะ เป็นมาตรวัดความถูกต้องทางสังคมไปด้วย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.โสภารัตน์ จารุสมบัติ
ตุลาคม 2547

สิทธิเสรีภาพและหน้าที่ของประชาชนชาวไทย (119 ครั้ง) ดาวน์โหลด