งานวิจัย

หน้าแรก | คลังความรู้

สัตตมรัช พัสตราภรณ์ : สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 กับแบบแผนการแต่งกายของสตรีสยาม

รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ เรื่อง สัตตมรัช พัสตราภรณ์ : สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 กับแบบแผนการแต่งกายของสตรีสยาม
โดย ดร. ศิบดี นพประเสริฐ, ดร. รัชตพงศ์ มะลิทอง
คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร
เสนอต่อ สถาบันพระปกเกล้า 2563

งานวิจัยชิ้นนี้ศึกษาฉลองพระองค์สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ซึ่งสะท้อนอิทธิพลจากแฟชั่นตะวันตกในทศวรรษ 1920 ตลอดจนบริบททางสังคมของสตรีชั้นสูงในสยามที่เปลี่ยนไป โดยเฉพาะบทบาท “นอกบ้าน” ที่เพิ่มมากขึ้น ความคล่องตัวของเครื่องแต่งกายเป็นแรงผลักดันให้เกิดพัฒนาการของเครื่องแต่งกายสตรีตะวันตกตั้งแต่ครึ่งหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 19 และเด่นชัดมากขึ้นในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 (ค.ศ. 1914–1918) พื้นที่นอกบ้านของสตรีที่เพิ่มขึ้นจากการได้รับโอกาสทางการศึกษา การทำงาน ตลอดจนระบบขนส่งที่ทันสมัยซึ่งทำให้การเดินทางข้ามเมืองและข้ามทวีปสะดวกมากยิ่งขึ้น ทำให้สตรีจำเป็นต้องปรับเปลี่ยนเครื่องแต่งกายให้เหมาะสมกับวิถีชีวิตแบบใหม่ งานวิจัยชิ้นนี้ชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ของพระราชกรณียกิจ “นอกวัง” ของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี กับการรับวัฒนธรรมการแต่งกายตามแบบสตรีตะวันตกของพระนาง ในฐานะที่ทรงดำรงตำแหน่งพระราชินีในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวฯ และได้ตามเสด็จพระพระราชดำเนินทั้งในและต่างประเทศเกือบทุกครั้ง ฉลองพระองค์จึงได้รับการออกแบบเพื่อพระราชกรณียกิจนอกรั้ววังที่เพิ่มขึ้น